Stale się odchudzasz, skrupulatnie liczysz kalorie i nie pozwalasz sobie na żadne odstępstwa od założonego planu, zarówno żywieniowego jak i treningowego? Stosowanie zasad zdrowego żywienia podczas uprawiania sportu jest bardzo istotne, z wielu względów. Jeżeli jednak dbałość o Twoją sylwetkę staje się głównym powodem, dla którego trenujesz, warto, abyś się zatrzymała i przeczytała poniższy artykuł.
Zespół RED-s (Relative Energy Deficiency in Sport), brzmi enigmatycznie, ale w tłumaczeniu na język polski to po prostu względny niedobór energii w sporcie. Jest to niestety powszechnie występujące zjawisko, szczególnie w środowisku sportowców wytrzymałościowych, w których to masa ciała ma spore znaczenie.
Triada atletek
Możliwe, że spotkałaś się kiedyś z terminem triady atletek, które poniekąd traktuje o tym samym, co RED-s, z tym że w bardzo okrojony sposób. Triadę atletek diagnozowano na podstawie trzech parametrów:
- zaburzeń miesiączkowania,
- obniżonej gęstości kości,
- niskiej dostępności energii.
Jeżeli u kobiety zauważono, co najmniej 2 z 3 wymienionych parametrów, można było zaklasyfikować ją do triady atletek. Po jakimś czasie zauważono, że już nie tylko kobiety mają problemy z dostępnością energii i wynikającymi z tego konsekwencjami, stąd zaczęto rozszerzać ten stan, biorąc pod uwagę również mężczyzn.
Zespół RED-S
Do diagnozowania zespołu RED-S, w pierwszym etapie używa się wzoru, mającego na celu obliczenie, ile kalorii, w przeliczeniu na kilogram masy ciała, pozostaje zawodnikowi na normalne życiowe czynności, po pokryciu potrzeb związanych z treningiem.
Dzienne spożycie energii – wydatek energetyczny podczas treningu / FFM*
* FFM – beztłuszczowa masa ciała
Za normę uznaje się wartość mieszcząca się w przedziale 30-45 kcal/ kg beztłuszczowej m.c. Jeżeli sportowiec przez dłuższy czas utrzymuje wartość >30 kcal/ kg beztłuszczowej m.c., zaczynają pojawiać się kłopoty zdrowotne.
RED-S Implikacje zdrowotne
- Zaburzenia funkcjonowania układu rozrodczego (zaburzenia miesiączkowania)
- Obniżenie masy i gęstości kości
- Obniżenie PPM (podstawowej przemiany materii)
- Problemy żołądkowo-jelitowe
- Niedobory mikro- i makroelementów (głównie wapnia i żelaza)
- Podwyższone ryzyko chorób i kontuzji
- Obniżenie odporności
- Zaburzenia gospodarki hormonalnej
- Niedokrwistość (niedobór żelaza i ferrytyny)
- Podwyższone ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
- Zaburzona regeneracja
- Niska gotowość do treningu (fizyczna i psychiczna)
To oczywiście tylko kilka, z wielu następstw, które mogą się pojawić. Aczkolwiek w kontekście sportowca, te wydają się być najistotniejsze. Szczególnie, jeśli zmagasz się z częstymi lub niespodziewanymi kontuzjami – warto wziąć to pod uwagę. Wygląda niepokojąco? Owszem, ponieważ temat jest poważny i nie należy go bagatelizować!
W drugiej części artykułu dowiesz się, co robić, aby zapobiegać wystąpieniu zespołu RED-s oraz co robić, jeżeli już zmagasz się ze skutkami chronicznego braku energii.
Pamiętaj, że nawet największa pasja, nie jest warta zdrowia. Jeżeli jesteś w stanie zapobiegać pewnym zjawiskom, a tym samym czerpać większą radość z uprawiania sportu, to warto o siebie zawalczyć!
Tekst: Andrea Dylong
Fotografia: Drazen Zigic / Freepik
